آشنایی با انواع کاغذو مصارف آن

تعریف جامع کاغذ

کاغذ ماده‌ای نازک، انعطاف‌پذیر و معمولاً سفیدرنگ است که از درهم‌تنیدگی الیاف طبیعی سلولزی به‌دست می‌آید. این الیاف بیشتر از چوب درختان (مانند صنوبر، کاج، و اکالیپتوس)، یا از گیاهان الیاف‌دار غیرچوبی (مانند پنبه، کتان، نیشکر و بامبو) استخراج می‌شوند. هدف از ساخت کاغذ، ایجاد بستری مناسب برای نوشتن، چاپ، بسته‌بندی، و کاربردهای فنی و صنعتی است.

فرایند تولید کاغذ از تهیه خمیر الیاف سلولزی آغاز می‌شود؛ در این مرحله الیاف در محیط آبی از هم باز شده و به شکل دوغابی یکنواخت درمی‌آیند. سپس این دوغاب روی توری ظریفی پهن می‌شود تا آب آن خارج گردد و لایه‌ای نازک از الیاف باقی بماند. این لایه پس از فشرده شدن، خشک شدن و پرداخت نهایی، به صورت ورقه‌های مستحکم و یکنواخت درمی‌آید که همان کاغذ است.

برای بهبود ویژگی‌های فیزیکی و ظاهری، معمولاً مواد شیمیایی مختلفی به خمیر افزوده می‌شود، از جمله:

• پرکننده‌ها (مثل کربنات کلسیم و خاک رس) برای افزایش سفیدی و یکنواختی،

• چسب‌ها و رزین‌ها برای کنترل جذب رطوبت و افزایش مقاومت،

• رنگدانه‌ها و سفیدکننده‌ها برای زیبایی و روشن‌تر شدن سطح کاغذ.

از نظر کاربرد، کاغذ یکی از مهم‌ترین مواد پایه در زندگی بشر است. از نوشتن و چاپ کتاب و روزنامه گرفته تا بسته‌بندی کالا، تولید مقوا، کاغذهای فیلتر آزمایشگاهی و حتی صنایع پیشرفته (مانند فیلترهای صنعتی و عایق‌های الکتریکی) از آن استفاده می‌شود.

با وجود توسعه فناوری‌های دیجیتال، کاغذ همچنان نقش غیرقابل‌جایگزینی در انتقال دانش، اطلاعات و ارتباط انسانی دارد. علاوه بر این، در سال‌های اخیر با گسترش رویکردهای زیست‌محیطی، تلاش‌هایی برای تولید کاغذ از منابع تجدیدپذیر، ضایعات کشاورزی و الیاف بازیافتی انجام شده تا اثرات زیست‌محیطی آن کاهش یابد.

معرفی انواع کاغذ

- کاغذ تحریر (writing Paper)

به طور معمول کاغذ تحریر به رنگ سفید با بافت های مختلف صاف تا برجسته ارائه می شود. همچنین کاغذ تحریر در گرماژ مختلف تولید و عرضه می شود. به طور معمول برای ساخت کاغذ تحریر از خمیر چوب با درجه حرارتی بالایی استفاده می کنند و در نهایت با اضافه کردن الیاف پنبه این فرآیند را به پایان می رسانند.

- کاغذ و مقوای گلاسه (کاغذ اندود شده) (coated Paper)

کاغذهای گلاسه کاغذهایی هستند که با روکش های براق، نیمه براق یا مات پوشانده شده اند. این مدل کاغذ به منظور بهبود روشنایی و سایر خواص چاپ به سطح آن ماده ای براق اضافه شده است. این پوشش یک بستر مقاومتی در برابر هر نوع آلودگی، ساییدگی و پارگی را فراهم میکند. کاغذهای گلاسه بیشتر برای مقاصد چاپ استفاده می شود زیرا تصاویر واضح و شفافی را ارائه می دهند و نور را نیز منعکس می کنند.

- کاغذ گلاسه مات ( (Matt Coated Paper

کاغذ گلاسه مات دارای پوششی سبک است که کنتراست تصاویر را افزایش می دهد، اما نور را منعکس نمی کند به همین دلیل روکش مات در هنگام چاپ عکس درخشندگی زیادی ایجاد نمی کند. پوشش کاغذ گلاسه مات نسبت به کاغذ بدون روکش ظاهری صاف تر و نسبت به ظاهر کاغذ گلاسه براق بافتی نرم تر (مخملی تر) دارد. کاغذ گلاسه مات برای تقویت رنگ های ملایم ‌تر مناسب است، همچنین انتخابی ایده ‌آل برای چاپ ژورنال‌ ها و تقویم‌ ها است.

- کاغذ بالکی یا بالک (Bulky Paper)

نوعی کاغذ سبک است که برای چاپ کتاب از آن استفاده می کنند. کاغذ بالک را تحت عنوان کاغذ سبز نیز می شناسند. از آنجایی که در فرآیند تولید آن هیچ ماده شیمیایی استفاده نشده است به آن لقب دوست دار محیط زیست بودن را اعطا کرده اند. کاغذ بالک قطر بیشتری نسبت به کاغذهای معمولی دارد و رنگ آن کرم است. این کاغذها ضخیم ولی سبک هستند بنابراین هم برای چاپ کتاب های قطور و هم برای چاپ کتاب با تعداد صفحات کم گزینه مناسبی هستند زیرا در کتاب های قطور باعث کاهش وزن و در کتاب هایی با تعداد صفحات کم باعث افزایش قطر کتاب می شوند.

- کاغذ و مقوای پشت طوسی یا پشت سفید

مقوای پشت سفید یا طوسی مقوایی با گرماژ متنوع است. مقوا پشت سفید مانند تمام مقواهای موجود در بازار اندازه های مختلفی دارد و هر چه لایه هایی که استفاده می شود ضخیم تر باشد درجه مرغوبیت آن بیشتر است. مقوا پشت طوسی یکی از پر مصرف ترین مقواها در صنعت بسته بندی محصولات به شمار می رود. همچنین بخاطر بافت لطیف مقوا پشت سفید چاپ روی آن راحت تر انجام می شود و کیفیت چاپ روی آن بهتر و پوشش جوهر بر سطح آن تمیز و بسیار با کیفیت است.

- کاغذ و مقوای کرافت (Kraft Paper)

کاغذ کرافت از خمیر چوب تولید شده از چوب‌ های نرم با استفاده از فرآیند کرافت به وجود می‌ آید که منجر به ساختار مقاوم تر کاغذ می ‌شود که انعطاف بالایی از خود نشان می‌ دهد. این ویژگی ‌ها باعث می‌ شود که کاغذ کرافت برای استفاده در صنعت بسته‌ بندی به خصوص برای محافظت از کارتن‌ ها در حین حمل و نقل، همچنین تولید کیف کاغذی در ابعاد مختلف برای استفاده در فروشگاه های مواد غذایی، پوشاک، لوازم آرایشی و ... استفاده شود.

- کاغذ روزنامه News Paper) )

کاغذ روزنامه کاغذی ارزان قیمت و غیر بادوام است که برای تولید آن از خمیر چوب آسیاب شده ایجاد می شود و در چاپ روزنامه ها، همچنین برخی مجلات مورد استفاده قرار می گیرد. این ارزان ترین محصول کاغذ بصورت عمده است که تولید می شود و این امر در صنعت چاپ اهمیت بسزایی دارد. کاغذ روزنامه به طور خاص دوام بالایی ندارد و به سرعت زرد شده و پوسیده می‌ شود، اما با توجه به عمر مفید محصول نهایی که همان روزنامه و مجله است این محدودیت ‌ها آزار دهنده نیستند. برآوردها حاکی از آن است که حدود ۸۰ درصد از کاغذ روزنامه استفاده شده در هر روز در فرآیند جمع آوری زباله جمع آوری و بازیافت می شوند.

- کاغذ مکانیکی (Mechanical Printing)

نوع مرغوب تری از کاغذ روزنامه است که بخش عمده آن در روند تولید از خمیر چوب تأمین شده و درصدی خمیر شیمیایی نیز برای افزایش مقاومت به آن افزوده می شود. همچنین برای بالا بردن کیفیت این نوع کاغذ خمیر آن را با مواد شیمیایی سفید می کنند تا رنگ آن روشن تر شود.

- کاغذ شیمیایی Wood Free Printing))

برای تولید کاغذهای شیمیایی از مقدار کمی خمیر چوب استفاده می شود. مقدار خمیر شیمیایی مصرفی در این تولید این نوع از کاغذ تقریباً ۹۰ درصد است. این نوع کاغذ از استحکام و رنگ خوبی برخوردار است و عموماً به عنوان کاغذ تحریر و کاغذ فتوکپی و مجله استفاده می شود. درجه رنگ پذیری آن در حد مطلوب است، اما کیفیت چاپ رنگی بر روی آن در حد کاغذ گلاسه نیست. این نوع کاغذ را به عنوان کاغذهای سبک و مناسب برای چاپ سربرگ های اداری و جزوات آموزشی مورد استفاده قرار می دهند.

- کاغذ انجیلی (Bible Paper)

کاغذ انجیل یک کاغذ چاپی بسیار نازک، سبک و مات با اندازه اصلی ۲۵x۳۸ اینچ است. این کاغذ مخصوص معمولاً از ۲۵% پنبه و کتان تهیه می شود. این یک کاغذ کتاب درجه یک است که معمولاً عمر طولانی دارد و برای چاپ کتاب های خاص استفاده می شود.

- کاغذ آنتیک فشرده Antique Woven))

کاغذ بافت یا آنتیک فشرده که در حدود سال ۱۷۵۵ اختراع شد از ابتدای قرن نوزدهم به عنوان کاغذ معمولی در کتابسازی مورد استفاده قرار گرفت. دارای بافتی یکنواخت و دانه بندی شده است و معمولاً روی یک تسمه سیمی با توری پیوسته ساخته می شود. همین فرآیند سبب متمایز شدن کاغذ آنتیک فشرده از دیگر مدل ها می گردد.

- کاغذ کارتریج (Cartridge)

کاغذ کارتریج نوعی کاغذ سنگین با کیفیت بالا است که برای تصویرسازی و طراحی استفاده می شود همچنین کاغذ کارتریج معمولاً بافتی مناسب ​​دارد که برای طراحی مناسب است. در مناطق گرم و مرطوب هم این مدل کاغذ از محبوبیت بالایی برخوردار است چرا که در اثر هوای مرطوب تغییر حالت نداده و جمع نمی شود.

- کاغذ آفست (Offset Printing)

برای اولین بار استفاده از چاپ افست در سال ۱۸۷۵ توسط رابرت بارکلی از انگلیس برای چاپ روی قلع و در سال ۱۹۰۴ توسط ایرا واشنگتن روبل از ایالات متحده برای چاپ روی کاغذ مورد استفاده قرار گرفت. چاپ افست یک تکنیک چاپ رایج است که در آن تصویر مرکبی شده و از یک صفحه به یک قسمت لاستیکی و سپس بر روی سطح کاغذ منتقل و چاپ می شود. هنگامی که در ترکیب با فرآیند لیتوگرافی که بر اساس دفع روغن و آب است استفاده می شود، تکنیک افست از یک حامل تصویر مسطح (پلانوگرافیک) استفاده می کند. یکی از ویژگی های مهم در فرآیند چاپ افست تولید پیش چاپ است. در این مرحله اطمینان حاصل می شود که تمام فایل ها به درستی پردازش شده اند تا برای چاپ آماده شوند. این فرآیند شامل نهایی کردن مدل رنگ مناسب CMYK، نهایی کردن فایل ‌ها و ایجاد صفحات جدید در طی کار است.

- کاغذ پوستر (MG Poster)

کاغذهای پوستر از کاغذهای باطله ۱۰۰% بازیافتی با ضریب مقاومت بالا از ۱۸ GSM تا ۱۱۰ GSM تولید می شود. در حال حاضر کاغذ پوستر سفید و رنگی تولید شده است. کاغذها به صورت قرقره و همچنین به صورت ورق در بازارهای داخلی و بین المللی به فروش می رسند. به طور کلی کاغذهای پوستر دارای استحکام بالا اما GSM پایین است که بیشتر در امور بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرند.

- کاغذ دفاتر حسابداری (Ledger Paper)

این مدل کاغذ به دلیل دوام و کیفیت بالایی که دارد بیشتر برای تنظیم قرارداد، وصیت نامه، اسناد مورد استفاده قرار می گیرد. این مدل کاغذ دارای روکشی ساده یا برجسته است.

- کاغذ جلد (Cover Paper)

یک نوع از کاغذ ضخیم و با دوام است که برای جلد جزوه ها، کاتالوگ ها، گزارش ها و غیره استفاده می شود. آن چیزی که برای کاغذهای جلد اهمیت دارد استحکام آنهاست که باید تا حدی با کیفیت باشند تا از صفحات داخلی کتاب محافظت کنند. همچنین روی جلد دفاتر در انواع روکش ها، پوشش ها، بافت ها و غیره وجود دارند زیرا یکی از وظایف اصلی کاغذ جلد این است که محتویات صفحاتی تحت پوشش را به زیبایی نمایش دهد. بسته به میل طراح گرافیک کاغذ جلد ممکن است نیاز به برجسته سازی، قالب گیری، سوراخ‌کاری، منگنه کاری، لاک زدن، لمینت و غیره داشته باشد و همچنین ممکن است با استفاده از طیف وسیعی از تکنیک ها چاپ شود.

- کاغذ سربرگ و چند نسخه ای Bank & Bonds))

بیشتر از این مدل کاغذ در مراکز دولتی و بانک ها برای ثبت اسناد و قراردادها و اوراق مهم اداری استفاده می شود.

- کاغذ فتوکپی (Duplicators)

کاغذ فتوکپی برای پرینترها، دستگاه های فتوکپی، دستگاه های فکس و سایر مصارفی از این دست در سطح اداری و خانگی استفاده می شود. انواع خاصی از این کاغذها نیز وجود دارد که برای چاپ با استفاده از فناوری های جوهرافشان یا لیزری طراحی شده اند.

- کاغذ خودکپی یا کاربن لس (Carbonless)

این مدل نوعی کاغذ روکش شده است که برای انتقال اطلاعات نوشته شده بر روی صفحه اول به صفحات زیرین طراحی شده است. کاغذ کپی بدون کربن دارای رنگ یا جوهر میکرو کپسوله شده در قسمت پشت صفحه بالایی و یک پوشش سفالی بر روی صفحات زیرین است. هنگامی که بر اثر نوشتن فشار وارد می شود، کپسول های رنگ پاره می شوند و به خاک رس واکنش نشان می دهند تا متن نگارش شده بر روی صفحات بالایی تکرار شود.

- کاغذ واتر مارک (Watermark Paper)

واترمارک یک تصویر ظریف است که در طول فرآیند تولید به طور دائم روی کاغذ چاپ می شود. به عنوان مثال ممکن است حاوی علامت تجاری کارخانه یا نام تجاری باشد. کاغذ واترمارک نشان دهنده نمادی از اصالت و تمایز در مکاتبات تجاری و شخصی هستند. فرآیند واترمارک زدن به این صورت است که یک غلتکی سبک که با یک ماده پوشش داده شده با آب و نقش برجسته پوشیده شده است و بر روی کاغذ در طول تولید ایجاد می شود. برای مشاهده واترمارک کاغذ را روی نور نگه دارید.

- کاغذ چسب (Gummed Paper)

کاغذهای صمغ دار کاغذهایی هستند که با چسب روکش شده و با آب فعال می شوند. این چسب بسیار با دوام و ماندگار است. این نوع از کاغذ به طور معمول برای آب بندی کارتن ها مورد استفاده قرار می گیرد.